BuurtMavo: moeders als drijvende kracht in het onderwijs
Stel je voor: moeders uit de wijk die niet alleen hun eigen kinderen helpen met schoolwerk, maar ook andere leerlingen begeleiden. Zij ondersteunen hiermee de continuïteit en kwaliteit van het onderwijs in de wijk. In Amsterdam Nieuw-West wordt dit werkelijkheid. De BuurtMavo, een initiatief van Judith van Biemen en Fatimzahra Baba, geeft moeders- en ook vaders die zich betrokken voelen - de kans om huiswerkbegeleider te worden. Dit betekent niet alleen een kans voor henzelf, maar ook extra steun voor leerlingen en scholen in de buurt. Een krachtig voorbeeld van hoe onbenut potentieel binnen de wijk wordt ingezet.

Wie:
- Wendy Refos en Saïda Benali, huiswerkbegeleiders BuurtMavo
- Judith van Biemen bestuurder Progresso en initiatiefnemer BuurtMavo
- Fatimzahra Baba initiatiefnemer BuurtMavo
Actie: Onbenut potentieel in de wijk opleiden tot huiswerkbegeleiders, waardoor zij werkervaring opdoen, hun talenten benutten en scholen ondersteunen met extra begeleiding voor leerlingen. De overstap naar een uiteindelijke baan in het onderwijs wordt hiermee groter.
Waar: Amsterdamse Onderwijsregio
Versterkt: Werving, selectie en begeleiding
In de Amsterdamse Onderwijsregio worden belangrijke stappen gezet in het aantrekken, opleiden, behouden en professionaliseren van personeel. Krachtige voorbeelden zoals de BuurtMavo worden gedeeld, zodat andere onderwijsregio’s hier ook van kunnen leren. Dit initiatief laat zien dat een innovatieve en lokale aanpak daadwerkelijk verschil kan maken.
BuurtMavo als kans voor het onderwijs in de wijk
Amsterdam Nieuw-West is een multiculturele, levendige wijk met veel jonge gezinnen. Toch zijn er structurele uitdagingen, zoals ongelijkheid in het onderwijs, een tekort aan leraren, werkloosheid onder vrouwen, en onbenut arbeidspotentieel. Ook spelen bredere thema’s als taalachterstand, beperkte kansen op de arbeidsmarkt en sociale uitsluiting. Judith van Biemen ziet als bestuurder bij Stichting Progresso dagelijks hoe dit het leven van bewoners beïnvloedt.
Een BuurtMavo werkt als innovatief project in deze wijk. Het pakt deze uitdagingen aan door moeders op te leiden tot huiswerkbegeleiders. Zo helpen zij niet alleen hun eigen kinderen, maar ook andere leerlingen en leraren op school. De Buurtmavo is geïnspireerd op de vroegere 'Moedermavo'. Dit was een initiatief voor moeders zonder schooldiploma, zodat zij alsnog een formele opleiding konden volgen. "We hebben goed gekeken naar wat deze moeders nodig hebben," zegt Judith. "We wilden dit idee opnieuw gebruiken, maar dan op een moderne manier. In plaats van een formele opleiding, geven we moeders een praktische training die te combineren is met hun werk of zorgtaken. Zo werken ze aan hun eigen ontwikkeling en kunnen ze ook iets betekenen voor het onderwijs van hun kinderen en de wijk. De BuurtMavo speelt direct in op de behoeften van de wijk en het onderwijs."
Fatimzahra Baba, zet zich in voor de participatie en ontwikkeling van vrouwen. "Veel vrouwen hebben talent, maar weten niet waar ze moeten beginnen. Dit initiatief helpt hen niet alleen bij het begeleiden van kinderen, maar biedt ook perspectief op werk en zelfstandigheid. Het vergroot de kans en verlaagt de drempel om uiteindelijk een overstap naar een baan als leraar of onderwijsassistent te maken. We verleiden onbenut arbeidspotentieel hiermee tot een carrièreswitch."
Positieve impact
Saïda Benali ziet de BuurtMavo als een kans om haar eigen droom waar te maken. Als huiswerkbegeleider heeft ze daarmee haar eerste stap gezet. “Ik heb vroeger de pabo gedaan, maar ontdekte dat ik liever één-op-één met leerlingen werk dan voor de klas sta. Bij de BuurtMavo kan ik mijn kennis inzetten en tegelijkertijd leren hoe ik leerlingen beter kan begeleiden. Waarom ik dit ben gaan doen? Als moeder van drie kinderen ben ik altijd bezig geweest met opvoeding en ondersteuning. Mijn jongste zoon heeft een ontwikkelingsachterstand, en daardoor heb ik me de afgelopen jaren verdiept in hoe ik hem zo goed mogelijk kan helpen. Dat heeft mijn interesse in onderwijs en werken met kinderen alleen maar versterkt. De BuurtMavo biedt mij die kans en nu kan ik eindelijk mijn passie volgen."
Begeleiding die verder gaat dan huiswerk
Wendy Refos deelt een vergelijkbaar verhaal: "Ik heb altijd iets met kinderen willen doen. Al vanaf jonge leeftijd had ik de droom om juf te worden, maar het leven liep anders. Ik heb jarenlang als vrijwilliger gewerkt en ontdekte dat kinderen zich prettig voelen bij mijn manier van begeleiden. Tijdens de coronaperiode besefte ik hoe belangrijk onderwijs is en besloot ik me volledig te richten op huiswerkbegeleiding. Dankzij de BuurtMavo kreeg ik de kans om mijn ervaring om te zetten in een officiële opleiding en iets terug te geven aan de gemeenschap. Nu help ik kinderen uit mijn eigen wijk en zie ik ze groeien – dat geeft zoveel voldoening."
De deelnemers zijn niet alleen begeleiders, maar ook een steun voor de leerlingen. "We zijn niet alleen maar bezig met huiswerk," legt Wendy uit. "Veel leerlingen hebben ook behoefte aan iemand die hen motiveert en met hen meedenkt. Soms is het simpelweg een kwestie van vertrouwen geven, laten zien dat ze het kunnen. En als een leerling dan trots binnenkomt met een goed cijfer, weet je dat je het verschil hebt gemaakt."

Diversiteit als kracht
Bij de BuurtMavo komen moeders met verschillende achtergronden samen, zoals Marokkaanse, Surinaamse, Turkse en Syrische vrouwen. Hun diversiteit is een grote meerwaarde. Ze spreken vaak de taal van de leerlingen en begrijpen hun cultuur en thuissituatie. Dit helpt om beter contact te maken met de kinderen en hun ouders, waardoor leerlingen zich gesteund voelen, zowel thuis als op school. Fatimzahra ziet hoe belangrijk deze diversiteit is voor het succes van de BuurtMavo: "De moeders brengen niet alleen hun taal en cultuur mee, maar ook verschillende ervaringen. Ze leren van elkaar en helpen elkaar. Dat maakt het onderwijs voor de kinderen nog waardevoller."
Ook de huiswerkbegeleiders merken dit. Saïda vertelt: "Veel leerlingen herkennen zich in ons en voelen zich daardoor sneller op hun gemak," Wendy vult aan: "Onderwijs is voor iedereen. Doordat we allemaal een andere achtergrond hebben, kunnen we zorgen voor een veilige en fijne leeromgeving voor alle leerlingen."
Een opleiding dichtbij huis
Hoe ziet de opleiding eruit? De lessen zijn flexibel, zodat moeders deze kunnen combineren met hun gezin. Tijdens het schooljaar volgen ze vier blokken van acht weken waarin ze zich verdiepen in taal, rekenen, pedagogiek en didactiek. Ook krijgen de deelnemers lessen in 'Leren Leren', zodat ze begrijpen hoe kinderen het beste kunnen leren. Ze doen mee aan een onderzoek waarin wordt gekeken hoe de deelname aan de opleiding hen helpt in hun ontwikkeling en positie in de maatschappij. Aan het einde ontvangen ze een certificaat als bewijs van deelname. Hiermee kunnen ze verder studeren of een baan zoeken in het onderwijs.
De initiatiefnemers hopen dat het project zich uitbreidt en dat het concept ook in andere wijken kan worden toegepast. "We willen kijken hoe we deze aanpak kunnen doorontwikkelen en misschien zelfs uitbreiden naar het mbo of andere onderwijsniveaus," zegt Judith. "Dit is pas het begin."
